Zonlicht heeft gunstige effecten op het lichaam en de huid – het stimuleert de aanmaak van vitamine D, bekend als de “zon-vitamine”, dat van levensbelang is voor een goede conditie van de botten, de huid, het haar en een optimale hormoon balans. Daarnaast dragen zonnestralen bij aan de aanmaak van melatonine, een hormoon dat belangrijk is voor een gezond slaap-/waakritme en functioneert als natuurlijk antidepressivum.

Tevens heeft de zon invloed op de kleur van je huid, maar brengt tegelijk het risico op verbranding, uitdroging en voortijdige veroudering van de huid indien we niet zorgvuldig omgaan met zonnebaden en bescherming van de huid. Een “gezonde” kleur is, met name in de zomermaanden, de wens van velen die daarom veel tijd op het strand of in het solarium doorbrengen om af te komen van een bleke winterhuid.
Het is algemeen bekend dat, om die mooie brons-kleur te krijgen, het gebruik van speciale producten noodzakelijk is die de huid beschermen tegen brandwonden en een droge huid, en tegelijk bijdragen aan de aanmaak van melanine. Van de vele verkrijgbare zonnebrandcrèmes en lotions, neigen inmiddels steeds meer experts te geloven dat ze in werkelijkheid niet zo gunstig zijn. Bovendien heeft massaal gebruik van deze middelen in de afgelopen jaren geleid tot een groeiend aantal nieuwe gevallen van melanoom. Het Amerikaanse National Cancer Institute vermeldt een jaarlijkse toename van 1,9%! Dit is mede een gevolg van ieders onvoorwaardelijke overtuiging dat producten met een hoge SPF (beschermingsfactor) ons voldoende beschermen tegen de schadelijke effecten van de zon. Velen brengen uren achtereen in de volle zon door, van top tot teen ingesmeerd met een zonnebrand product, zonder te weten dat het middel eigenlijk maar één soort zonnestralen tegenhoudt. Lange tijd werd aangenomen dat de meest gevaarlijke ultraviolette straling van het zogenaamde type B is, dat snel verbranding van de huid veroorzaakt en kanker tot gevolg kan hebben. Studies hebben echter aangetoond dat de gevolgen van deze straling niet eens zo ernstig zijn: tijdens het genezingsproces van de verbranding, komen de beschadigde cellen samen met de huid los. De werkelijke bedreiging is het type A-straling, die doordringt tot in de diepere huidlagen en daar fungeert als katalysator bij het ontwikkelen van melanoom. Sommigen beweren dat de huidige middelen beschermen tegen beide soorten straling, maar ook hier is niet alles zo simpel als het lijkt.

Bijna alle aangeboden producten bevatten een enorme hoeveelheid chemische toevoegingen die aanzienlijke schade aan de huid en het lichaam kunnen toebrengen en mogelijke kanker veroorzaken. Uit een onderzoek in 2010 door de Amerikaanse non-profitorganisatie Environmental Working Group, bleek dat slecht 39 van de 500 verkrijgbare producten, oftewel minder dan 8%, volkomen veilig waren. Het risico tot aanschaf van een minder veilig product is dus groot. Kijk maar eens naar de ingrediënten van de beschikbare zonnebrandproducten. Veel chemische toevoegingen dienen weliswaar als Uv-filters, maar brengen weer andere risico’s met zich mee:

– Oxybenzone, benzofenon-3 (Oxybenzone) – deze stof komt in de bloedbaan, hoopt zich op in het lichaam en vormt een potentiële bedreiging voor het endocriene systeem, veroorzaakt hormonale storingen, oestrogeenafhankelijke tumoren en de ontwikkeling van endometriose.

– 4-methylbenzylideenkamfer ( 4-MBC) – ook deze stof komt via de bloedbaan in het lichaam en hoopt zich daar op, met dezelfde risico’s als eerstgenoemde.
– Octylmethoxycinnamaat – komt in de bloedbaan en hoopt zich op in het lichaam. Het kan verminderde vruchtbaarheid veroorzaken bij mannen.

– Octocryleen – kan allergieën en hormonale veranderingen veroorzaken. Deze stof is potentieel kankerverwekkend en bovendien belastend voor het milieu.

– Avobenzone – wetenschappers aan de faculteit Scheikunde van de Staatsuniversiteit van Moskou ontdekten dat deze (over het algemeen veilige) stof in aanraking met water uiteenvalt en gevaarlijkere giftige verbindingen vormt. Daaronder met name de verbinding chlooracetofenon, dat deel uitmaakt van het traangasmengsel dat door politie wordt gebruikt om demonstraties uiteen te drijven.

– Retinylpalmitaat, vitamine A (retinol) – een antioxidant dat huidveroudering vertraagt. Echter, onderzoek in 2012 door het Amerikaanse National Poison Control Program wees uit dat dit product, op de huid aangebracht en onder invloed van zonlicht, kanker kan veroorzaken.

Nog een belangrijke tegenstrijdigheid: door al bij de geringste zonnestraling Uv-bescherming op de huid aan te brengen, beroven we onszelf van de zeer gunstige eigenschappen vitamine D, en een tekort aan deze vitamine verhoogt juist het risico op osteoporose en kanker.

Wat te doen aan deze vicieuze cirkel? Aan de ene kant willen we onze huid graag extra beschermen tegen de schadelijke invloed van zonnestralen en zo het risico op kanker minimaliseren, terwijl dat juist weer andere problemen, plus een verhoogt risico op kanker tot gevolg kan hebben.

Het antwoord ligt meer voor de hand dan je misschien denkt – gebruik een natuurlijke olie met zon-beschermingsfactor. Natuurlijke oliën hebben een breed scala aan voordelen: ze bieden veel betere huidverzorging, voeden de huid met vitamines en geven het een gezonde uitstraling en glans die je al bij voorbaat zal onderscheiden van de zon-aanbiddende massa op het strand. Zonnebrand is de reactie van de huid op ultraviolet licht. Onder invloed van Uv-licht produceren de huidcellen het beschermende pigment melanine. Als er echter meer ultraviolet licht wordt geabsorbeerd dan melanine wordt geproduceerd, ontstaat roodheid en blaarvorming op de huid en, in het ergste geval, melanoom. Zonnebrandolie is nodig om de huid te beschermen, maar moet op zijn minst wel een onschadelijk middel zijn. De natuurlijke oliën met SPF-factor presteren in veel opzichten aanzienlijk beter dan synthetische zonnefilters.

Welke olie past het beste bij jouw huid?

Elke huid reageert anders op blootstelling aan ultraviolet licht, dit is afhankelijk van van het huidtype. Bij het kiezen van de juiste bruiningsolie dien je rekening te houden met het fototype van je huid. In het algemeen worden deze als volgt onderverdeeld:

Keltische huid – mensen met rood of lichtblond haar en een zeer lichte gevoelige huid. Meestal verschijnen sproetjes op gezicht, hals, decolleté en armen door blootstelling aan de zon. Dit huidtype verbrandt snel, bruint doorgaans niet en dient standaard producten met een beschermingsfactor van 50+ te gebruiken. Ook de nog niet volledig ontwikkelde kinderhuid wordt ook tot dit type gerekend.
Europese blanke huid – bij blond haar en lichte ogen. De huid is licht, verbrandt snel, maar kan op den duur een goudachtige honingtint krijgen. Gedurende de eerste dagen blootstelling aan de zon wordt bescherming van SPF50+ aangeraden, wanneer de huid eenmaal wat gekleurd is, kun je overschakelen naar SPF30.
Europees donkere huid – doorgaans donkerblond of bruin haar en bruine ogen. Deze huid is van nature al enigszins getint, kan bij eerste blootstelling aan de zon wel wat verbranden, maar krijgt uiteindelijk een mooie, egale kleur. Voor dit huidtype wordt SPF20 aanbevolen.
Mediterrane huid – deze huid heeft van nature meer kleur en gaat samen met donker haar en donkere ogen. Dit huidtype bruint zeer snel, geadviseerd wordt een beschermingsfactor van 10 tot 20 te gebruiken.

Daarnaast is er het donkergetinte of geel-bruine Aziatische huidtype – deze verbrandt zelden en wordt snel diepbruin – en de zeer donkere tot zwarte Negroïde huid van Afrikaanse afkomst, die een natuurlijke bescherming heeft tegen verbranding door de zon. Beide gaan samen met zwart haar en donkere ogen.

Natuurlijke oliën en hun beschermingsfactor

Natuurlijke oliën kunnen we rangschikken naar hun respectievelijke beschermingsfactor. Naast het voorkomen van verbranding door de zon, reguleren ze de vochthuishouding in de huid, stimuleren de productie van melanine en antioxidanten, en helpen om een gezonde egaal bruine kleur te krijgen.

Wortelzaad olie
Deze olie is een van de beste natuurlijke middelen tegen zonnebrand, met een beschermingsfactor van SPF 38-40. Het is net zo effectief als de overal verkrijgbare zonneproducten, echter zonder toevoeging van schadelijke chemische toevoegingen. Deze verzorgende olie bevordert de aanmaak van melanine, maakt de huid perfect glad en zorgt voor een egale bronzen kleur.

Tarwekiem olie
Natuurlijke olie van tarwekiemen, met een SPF20, beschermt de huid uitermate effectief. Het bevat antioxidanten en vitamine E, die huidvernieuwing bevorderen en beschadiging door ultraviolette straling voorkomt. Daarnaast voedt en hydrateert deze olie de huid, en helpt bij het wegwerken van fijne lijntjes en rimpels.

Hazelnoot olie
Deze olie heeft een SPF11 beschermingsfactor. Hazelnoot olie heeft een regenererend en verzachtend effect op de huid. Het kalmeert de huid na zonnebrand en herstelt de lipiden-barrière van de huid.

Amandelolie
De beschermingsfactor van deze olie is SPF 5-6. Het is rijk aan vitamine E en helpt de huid jong en zacht te houden. Amandel olie is bij uitstek geschikt voor de droge huid, werkt vochtinbrengend en droogt de huid niet uit.

Jojoba olie
Beschermingsfactor SPF4. Jojoba olie bevat een grote hoeveelheid vitamine E, een antioxidant dat helpt bij het neutraliseren van vrije radicalen. Deze olie dringt diep in de huid, stimuleert de aanmaak van collageen en elastine, maakt de huid elastisch, verzacht rimpels, en helpt bij het wegwerken van striae en cellulitis. Jojoba olie creëert een onzichtbaar laagje op de huid om vochtverlies te voorkomen, maar de huid wel laat ademen. Bovendien voorkomt het vroegtijdige huidveroudering en vermindert het risico op huidkanker. Deze olie optimaliseert de opname van vitamine D en de aanmaak van melanine bij blootstelling aan de zon.

Kokosolie
Met een beschermingsfactor van SPF 2-4 is kokosolie een uitstekend bruiningsmiddel. Het heeft het vermogen om vocht vast te houden in huidcellen, wat van groot belang is bij bruiningssessies. Kokosolie voorkomt uitdroging van de huid en voedt deze perfect. De beschermende eigenschappen van deze olie zijn echter van korte duur en dient daarom meerdere keren per dag aangebracht te worden.

Sesamolie
Dankzij het feit dat sesamolie zonnestralen “absorbeert”, is het een effectieve filter van Uv-stralen. Het is een veel toegepast ingrediënt in zonnecrèmes en lotions, hoewel de beschermingsfactor slecht 2 tot 5 zou zijn. Sesamolie is rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren en sporenelementen, en het bevat sesamol, een natuurlijk actief ingrediënt dat oxidatieprocessen voorkomt. Deze olie voedt en hydrateert de huid, en herstelt de beschermende functies van de opperhuid.

Deze oliën kunnen in combinatie met elkaar te worden gebruikt, om hun respectievelijke werking te versterken en uitdrogen of irritatie van de huid te voorkomen. De mengverhouding kan naar persoonlijke wens worden aangepast. Tevens kan toevoeging van essentiële oliën aan deze basisoliën, zorgen voor extra bescherming. De sterk geconcentreerde essentiële oliën dienen echter met de nodige voorzichtig toegepast worden, slechts een paar druppels zijn voldoende. Essentiële oliën zoals roos, lavendel, sandelhout, munt of patchoeli zijn geschikt voor gebruik bij zonbescherming.

Natuurlijke oliën – nog mooier bruinen

Walnootolie
Deze olie wordt ook wel bruinings-activator genoemd, het helpt de huid om een mooie en diepe kleur te krijgen. Het wordt aangeraden om walnootolie ongeveer een uur voor blootstelling aan de zon op een vochtige huid aan te brengen. Let erop dat de huid gevoed moet worden zonder dat deze er “geolied” uitziet. Speciaal op meer droge delen van de huid kan walnootolie een goede aanvulling zijn. Als prettige bijkomstigheid hoeft deze olie slechts eenmaal per dag te worden aangebracht.

Wortelzaad olie
Deze perfecte olie heeft een opvallend veelzijdige werking: door de hoge SPF geeft het de juiste huidbescherming, stimuleert de aanmaak van melanine, en zorgt tegelijk voor een mooie diepe bronstint.

Kokosolie
Kokosolie “trekt” het bruinen aan, het bij uitstek geschikt voor ieder die snel en gemakkelijk wil bruinen.

Bruiningsadvies met natuurlijke oliën

Doe voor het eerste gebruik een test op je huid, bijvoorbeeld in de binnenzijde van je elleboog. Wacht een paar uur om zeker te zijn dat zich geen ongewenste huidreactie voordoet.
Voordat je gaat zonnen: neem een douche en dep de huid licht droog met een handdoek. Verwarm de olie (of mengsel van oliën) op de handpalmen en breng het met rustige bewegingen op de nog enigszins vochtige huid aan. In plaats van te douchen, kun je de huid ook bevochtigen met gekookt water of groene thee.
De eerste paar bruiningssessies dienen met de nodige voorzichtigheid te worden opgebouwd. Beperk de tijd in de zon tot 15 minuten, en verhoog de tijd geleidelijk elke dag. Feit is dat de zonnestralen de vorming van vrije radicalen versnellen die medeverantwoordelijk zijn voor huidveroudering. Het lichaam heeft tijd nodig om melanine en antioxidanten aan te maken zodat de huid beschermt is tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen.
Gebruik tijdens de eerste dagen in de zon, een olie die maximale bescherming biedt. Houd er rekening mee dat zelfs minimale roodheid van de huid schade kan toebrengen aan de immuuncellen in de huid. Dit veroorzaakt vroegtijdige huidveroudering en pigmentatie.
Bij een vette of problematische huid gebruik je liever geen olie op je gezicht, dit verhoogt het risico op verstopte poriën. Een lotion of crème is in dit geval beter.
De meest ideale momenten van de dag om veilig te zonnen is vóór 10.00 uur en na 15.00 uur. Gedurende die tijd is de zon minder krachtig en wordt het risico op verbranden vermindert.
Ook je haar heeft bescherming nodig: onder invloed van de zon kan het droog en breekbaar worden. Oliemengsels zijn multifunctioneel, ze geschikt voor zowel de huid als voor het haar. Slechts een paar druppels beschermen het haar tegen invloeden van de zon en het zeewater.

Tot slot menen we dat het hoog tijd is om te accepteren dat zonnebrand geen teken van gezondheid is. Die mooie zonnige kleur is na 2 weken goeddeels verdwenen, maar de opgelopen schade aan de diepere huidlagen blijft voor altijd bij je. Wees je dus bewust van de beste en verantwoorde manier van bruinen, terwijl je zorgt dat de huid niet wordt beschadigd. We gaan ervan uit dat onze adviezen je helpen bij het maken van de juiste keuze voor het geschikte beschermingsproduct. Maak gebruik van de nodige middelen, en wissel directe blootstelling aan de zon af met het dragen van een breedgerande hoed, meer bedekkende kleding, een donkere zonnebril en tijdig voor een schaduwrijke plek kiezen.

Geniet van de zon, zorg voor je huid!