Het woord ‘lavendel’ kan in eerste instantie de gedachte oproepen aan die ene mooie kleur – niet te verwarren met zomaar een bepaalde tint paars, want lavendel is deel van een eigen kleurenfamilie. Lavendel heeft een uniek erfgoed betreffende symboliek en betekenis. Zowel de kruidige bloem die dezelfde naam draagt, als de kleur lavendel worden geassocieerd met jeugdige, ongetemde groei die de natuur in de lente voortbrengt. In die zin vertegenwoordigt lavendel het deel van de psyche dat, nog onaangetast door vermoeidheid en zorgen, voor jeugdige vitaliteit en kracht staat. Dit omvat processen van verbeeldingskracht, creativiteit en optimistisch begin aan nieuwe levensfasen.
Lavendel Oorsprong & Kenmerken
Het kruid dat we kennen als lavendel heeft een bewogen geschiedenis. In het oude Egypte werden wikkels voor mummificatie gedrenkt in een teerachtige substantie die lavendelolie bevatte. De gebalsemde lichamen werden met die doordrenkte stof omwikkeld en vervolgens in de zon gelegd, om te drogen en te verstijven. Lavendel werd gevonden in het graf van farao Toetanchamon.
De Grieken en Romeinen maakten lavendelzalf waarvan gezegd werd dat het koortswerend was en het werd gebruikt als bad-kruid. Dit is een verklaring voor de naam “lavendel” – uit het Latijnse woord lavare dat “wassen” betekent. Lavendel werd In de Middeleeuwen een populair strooikruid waarvan werd aangenomen dat het zowel insecten als ook grotere problemen zoals de pest op afstand hield. De vraag naar lavendelolie steeg in de 19e eeuw voor een veelheid aan toepassingen in de parfumindustrie, waardoor lavendel de bijnaam “het blauwe goud” kreeg. Dit kan een andere (voor de hand liggende) verklaring voor de naam suggereren, afgeleid van het Latijnse woord livere, dat “blauwachtig” betekent.
Lavandula (of de gebruikelijke naam lavendel) is een geslacht van 47 bekende soorten bloeiende planten in de muntfamilie, Lamiaceae. Het is inheems in Europa, Azië en Afrika. Veel soorten van dit kruid worden op grote schaal gekweekt in landen met gematigd klimaat om te dienen als sierplant in tuin en landschap, voor gebruik in de keuken, maar ook commercieel voor de extractie van etherische oliën. De leden van de lavendel familie omvatten eenjarige of kortlevende kruid- en struikachtige planten. De bladvorm is divers – bij sommige soorten zijn ze enkelvoudig, bij andere zijn ze veervormig of (meervoudig) geveerd. Meestal zijn de bladeren bedekt met fijne haartjes, of indumentum, waarin voornamelijk de etherische olie vervat is. De plant draagt zijn bloemen in kransen, vastgehouden op (vertakte) spikes die boven het gebladerte uitsteken. De lavendelbloemen kunnen bij wilde soorten blauw, violet of lila zijn, soms zwartachtig paars of in enkele gevallen zelfs geelachtig.
Lavendel wordt al sinds de oudheid gebruikt om een breed scala aan aandoeningen te behandelen, zoals psychische problemen, angst, slapeloosheid en depressie, daarnaast ook hoofdpijn, haaruitval, misselijkheid, acne, kiespijn en huidirritaties.
Lavendelolie & Voordelen
Lavendel wordt op grote schaal gekweekt voor de productie van zijn etherische olie, die door stoomdestillatie uit de bloemaren wordt gewonnen. De olie kent diverse cosmetische toepassingen en wordt ook verondersteld een aantal gunstige effecten op de gezondheid te hebben. Het kruid staat hoog aangeschreven bij huidverzorging en schoonheidsproducten en wordt veel gebruikt in geuren en shampoos die een zuiverende werking op de huid hebben.
Van lavendelolie zou antiseptische en ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Dit maakt het tot een geschikt middel bij de genezing van kleine brandwonden en huidaandoeningen zoals krassen en insectenbeten. Onderzoek suggereert dat het kan helpen bij de behandeling van angst, slapeloosheid, depressie en rusteloosheid. Lavendel wordt gebruikt om pijn te verlichten, zoals bij hoofdpijn en verstuikingen, mondzweren en tandpijn. Het kan ook worden gebruikt om haaruitval te voorkomen.
Behandelt onzuivere huid
Lavendelolie staat bekend als een van de essentiële oliën die die bij uitstek geschikt zijn voor dermatologisch gebruik. Het aanbrengen van lavendelolie op door acne, eczeem of ontsteking aangetaste delen van de huid, kan daadwerkelijk een positieve bijdrage leveren bij het behandelen van puistjes en verminderen van ontstekingen. In de huidverzorging is lavendel met name geschikt voor de gevoelige huid, geïrriteerde huid (zonnebrand, na het scheren, luieruitslag) en bevordert het genezingsproces van huidbeschadigingen en kleine brandwonden. Vanwege de pijnstillende en herstellende eigenschappen is natuurlijke lavendelolie bij uitstek geschikt voor de behandeling van brandwonden. Slechts een druppeltje pure lavendelolie op een wond of insectenbeet kan plaatselijk desinfecteren, pijn verminderen en de huid mooi laten genezen. Met recht een koninklijke olie.
Wondgenezing
Door de antioxidante activiteiten van lavendelolie is het desinfecterend en kan het bijdragen aan wondgenezing. Het tijdschrift Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine publiceerde een studie waarin de effecten van verschillende behandelingen voor wondgenezing werden vergeleken. Daarin werden de effecten van transcutane elektrische zenuwstimulatie, zoutoplossing, povidon-jodium en lavendelolie (toegepast op laboratoriumratten) vergeleken. De bevindingen van deze test suggereren dat lavendel een stimulerend effect heeft op wondgenezing.
Fungicide en antibacterieel
In een studie, gepubliceerd in de Journal of Medical Microbiology, is ontdekt dat lavendelolie effectief kan zijn bij het bestrijden van schimmelinfecties. Het bleek dat de olie voor een reeks stammen die huidaandoeningen kunnen veroorzaken, dodelijk is, doordat de etherische oliën die uit lavendel wordt verkregen de membranen van schimmelcellen bleken te vernietigen. Er werd aangetoond dat lavendelolie zeer krachtig is en een antischimmelwerking vertoont over een breed spectrum.
Natuurlijke pijnstiller
Lavendel is krampstillend voor alle vormen van krampen en heeft tegelijk een milde pijnstillende werking. Verdund met een dragerolie zoals jojoba of amandelolie, kan lavendel worden gebruikt als voedende en ontspannende massageolie voor stijve en pijnlijke spieren en voor de verlichting van artrose-symptomen.
Bevordert haargroei
Lavendel wordt verondersteld effectief te zijn bij de behandeling van alopecia areata. Deze aandoening veroorzaakt haaruitval in sommige of alle delen van het lichaam. Een studie in 1998 toonde aan dat de haargroei tot 44% kan worden bevorderd door een voortgezette behandeling met lavendelolie. Hoewel er meer onderzoek nodig is, suggereren onderzoekers dat lavendel kan worden gebruikt als middel om haargroei te bevorderen.
Lavendelolie & Aromatherapie
Het geheim van aromatherapie ligt in het feit dat onze geurreceptoren berichten naar de hersenen sturen die onze stemming beïnvloeden. Volgens het National Cancer Institute helpt aromatherapie zelfs om de bijwerkingen van kankerbehandeling tegen te gaan. Er wordt aangenomen dat aromatherapie ook kan helpen bij dementie.
Lavendelolie is een van de meest gebruikte etherische oliën in de aromatherapie. De geur van deze olie bevordert gevoelens van kalmte en welzijn, en helpt stress, angst en mogelijk zelfs milde pijn te verminderen. Een studie wees uit dat het lokaal aanbrengen van lavendelolie op de huid de ernst van menstruatiekrampen kan verminderen. Maar er is meer!
Verlaagt de bloeddruk en hartslag
Chronische hoge bloeddruk belast het hart extra, waardoor het risico op complicaties zoals beroerte en hartaanval toeneemt. In een kleine studie werd aangetoond dat het inademen van essentiële lavendelolie na een hartoperatie de bloeddruk en hartslag verlaagde. Dit suggereert dat de olie een positief effect heeft op vitale lichaamsfuncties. Hoewel er meer onderzoek nodig is, zijn de resultaten tot nu toe veelbelovend.
Kan astmasymptomen verlichten
De ontstekingsremmende effecten van lavendel kunnen ook bronchiale astma ten goede komen. Resultaten van een studie suggereerden de positieve invloed van lavendel op de gezondheid van de luchtwegen en de verlichtende effecten ervan op allergische ontstekingen en slijmhyperplasie.
Vermindert opvliegers
Op enig moment in hun leven krijgen de meeste vrouwen te maken met opvliegers, een van de meest voorkomende symptomen van menopauze en PMS. Het plotselinge gevoel van een oververhit lichaam kan leiden tot roodheid van het gezicht en (overmatig) transpireren. Hoewel PMS zo’n veel voorkomende aandoening is, is er geen enkele behandeling bekend die als algemeen effectief wordt erkend. Veel vrouwen kiezen tegenwoordig voor alternatieve oplossingen. Het goede nieuws is dat aromatherapie met lavendel kan helpen de opvliegers te verminderen en premenstruele emotionele symptomen te verlichten. Dit is aangetoond in een studie die in september 2016 is gepubliceerd in de Journal of Chinese Medical Association. Twee keer per dag 20 minuten inademen van verdampte lavendelolie, door middel van een diffuser of bij het nemen van een bad, kan dit verlichtende effect geven.
Verbeterende nachtrust
Ooit vulden mensen hun kussens met lavendelbloemen omdat dit hen hielp gemakkelijk in slaap te vallen en een betere nachtrust te krijgen.
Slapeloosheid kan een vervelend en vaak hardnekkig probleem zijn dat het lichaam de nodige rust ontneemt en ook het dagelijks leven beïnvloedt. Stoppen met het drinken van cafeïne-houdende dranken en meer bewegen zijn enkele van de meest voor de hand liggende oplossingen om slaap op te wekken. Soms werken deze of andere remedies echter niet (meer) en gaat de wanhopige zoektocht naar alternatieve oplossingen verder. Een studie, gepubliceerd in maart 2017 in de British Association of Critical Nurses, toonde aan dat de kwaliteit van slaap bij IC-patiënten verbeterde met essentiële lavendelolie. Slechts met een paar druppels lavendelolie, voor het slapengaan op het kussen gesprenkeld, kunnen je die gewenste goede nachtrust bezorgen. In aromatherapie wordt lavendel ook vaak gebruikt om hoofdpijn, nervositeit en rusteloosheid te behandelen. Massage met lavendelolie kan zowel kalmerend als slaap-opwekkend zijn.
De geur van lavendelolie is aangenaam voor velen die het al hebben gebruikt om verschillende aandoeningen te behandelen. Het gebruik ervan varieert van een kalmerend middel tot het beheersen van slapeloosheid, angst en menstruatiekrampen. Lavendel heeft veel potentiële voordelen die ieder zeker zou moeten ontdekken, eenvoudig door het te gaan gebruiken.
