Kruiden en specerijen worden in de volksmond vaak in één adem genoemd, alsof ze eigenlijk hetzelfde zouden zijn. Echter, er zijn wel degelijk enkele subtiele verschillen! Kruiden zijn voornamelijk (gedroogde) bladeren van planten die het beste groeien in gematigde klimaten, deze kunnen zowel vers als gedroogd worden gebruikt. Specerijen daarentegen komen uit de stevige delen van een plant zoals van de takken, wortels, hars of gom, maar ook van de bloemknoppen. Specerijen worden altijd in gedroogde vorm gebruikt en zijn afkomstig van vegetatie die met name goed gedijt in een tropisch klimaat. De olie die van nature aanwezig is in specerijen, is bovendien een uitgesproken essentieel onderdeel ervan, terwijl in kruiden andere ingrediënten ook een belangrijke rol spelen.
Aangezien het in dit geval gaat om de gedroogde, gesloten bloemknoppen van de kruidnagelboom, behoort kruidnagel tot de categorie specerijen. Kruidnagel wordt beschouwd als een van de “The Big Four” specerijen – de andere drie zijn kaneel, nootmuskaat en peper. De benaming van deze gedroogde bloemknoppen laat zich letterlijk vertalen als “pittige nagels” en is afgeleid van de gelijkenis in vorm.
Kruidnagelolie Oorsprong & Kenmerken
Kruidnagel komt van een prachtige groenblijvende boom met dicht gebladerte die houdt van een tropisch zeeklimaat en afkomstig is uit de Molukken in Indonesië. De bladeren van de kruidnagelboom zijn groot en in de bloeitijd is de boom bedekt met heldere karmozijnrode bloemknoppen, die in kleine trosjes aan het uiteinde van de twijgen hangen. De bloemknoppen hebben aanvankelijk een bleke tint, worden geleidelijk groen dat vervolgens overgaat tot helderrood als ze volgroeid zijn en klaar voor de oogst. De kruidnagelboom groeit langzaam en de eerste oogst kan wel zes tot acht jaar op zich laten wachten. Daarna kan de oogst echter tot wel honderd jaar doorgaan.
De vorm van de toekomstige kruidnagel is al te herkennen aan de groene bloemknoppen. Kruidnagel moet worden geoogst vóórdat de knoppen opengaan en zich hun dieprode bloesems vormen. De bloemknoppen worden, inclusief steeltje, zorgvuldig met de hand geplukt, knoppen die zich al beginnen te openen, hebben hun waarde als specerij verloren.
De bloemknoppen worden in slechts enkele dagen gedroogd door ze in de open lucht uit te spreiden. Daardoor verandert hun kleur naar donkerbruin met iets lichter bruine kopjes, en zijn ze nu duidelijk herkenbaar als de ons bekende kruidnagel. Meer geavanceerde technieken verkorten het droogproces aanzienlijk, waardoor ook de kwaliteit verbetert. De kruidnagel heeft direct die kenmerkende sterke, zoete, kruidige en scherpe geur en smaak.
Kruidnagel was al lang voor onze jaartelling bekend in China en Indonesië. De Arabieren introduceerden de kruidnagel in Europa, het was een dure specerij en werd vooral gebruikt om de slechte smaak van bedorven voedsel te verhullen, of om een zure of bittere smaak te verdoezelen. Tijdens het handelstijdperk tussen Europa en Indonesië werd deze karakteristieke specerij herontdekt en op grote schaal verhandeld. Kruidnagel is tegenwoordig een veel gebruikte smaakmaker in koekjes, glühwein en cognac, maar ook in marinades en stoofschotels. Hun speciale kwaliteit is te vinden in het feit dat kruidnagel, zelfs na langdurige extractie, zijn scherpe aroma en karakteristieke smaak blijft afgeven.
Kruidnagelolie & Voordelen
Kruidnagelolie wordt door stoomdestillatie verkregen uit gedroogde bloemknoppen van de kruidnagelboom. Eugenol is het hoofdbestanddeel van kruidnagelolie, een fenol dat dramatisch bijdraagt aan het aroma en de therapeutische eigenschappen van de olie. Eugenol bevat schimmelwerende eigenschappen, is zeer antiseptisch en antibacterieel. Eugenol draagt bij aan de mild anesthetische en pijnstillende eigenschappen van kruidnagelolie en speelt een belangrijke rol bij het proces van bloedstolling in het lichaam, dat een van onze belangrijkste afweermechanismen is.
Vanwege de antiseptische eigenschappen wordt kruidnagelolie en eugenol gebruikt om tandbederf en orale ontsteking te bestrijden. De meest gebruikelijke methode om aandoeningen in de mond te behandelen, is door kruidnagelolie plaatselijk aan te brengen, waardoor pijn veroorzaakt door ontstekingen, mondzweren en kiespijn wordt verlicht. Uit onderzoek is gebleken dat kruidnagelextract de groei van sommige bacteriën die verband houden met tandvleesaandoeningen kunnen vertragen. Kruidnagelolie kan ook gunstig zijn als gorgelmiddel bij keelpijn.
De zogenaamde antimicrobiële eigenschappen gaan de groei van micro-organismen zoals bacteriën tegen, terwijl de sterke fungicide werking van kruidnagelolie ondersteunt bij het bestrijden van verschillende soorten schimmels die huidaandoeningen veroorzaken.
Bovendien heeft kruidnagelolie allergie-onderdrukkende en krampstillende eigenschappen. Lokale toepassing onderdrukt sensorische receptoren in de huid die betrokken zijn bij pijnsensatie. Essentiële olie van kruidnagel is daarom een geschikt middel om te gebruiken in mengsels die bedoeld zijn om pijn te verlichten. Uitwendig wordt kruidnagelolie toegepast bij astma en bronchitis, om zwellingen te verminderen en pijn te verlichten die verband houdt met reuma, artritis en krampen. Tegelijkertijd is deze etherische olie geschikt voor de preventie van virale en bacteriële infecties. Kruidnagelolie kan aan het badwater worden toegevoegd en kent verschillende toepassingen voor inhalatie.
Diverse remedies op basis van kruidnagel helpen bij het behandelen van likdoorns, wratten en goedaardige tumoren. Kruidnagelolie kan het genezingsproces van grotere wonden en beschadigde huid bespoedigen en tegelijkertijd het algemene welzijn herstellen.
Kruidnagelolie & Aromatherapie
De geur van kruidnagel wordt beschreven als “ongetwijfeld een van de meest bevredigende geuren voor de reukzenuw”. De veelzijdige effecten van kruidnagel maken deze etherische olie ideaal voor gebruik in aromatherapie – het aroma is verkwikkend, opbeurend en mentaal stimulerend. Bovendien is de karakteristieke geur en het aangename extreem verwarmende effect zeer gunstig voor de spieren, waardoor kruidnagelolie geschikt is als verzachtende massageolie. Daarnaast kunnen de ontstekingsremmende eigenschappen van deze olie simpelweg worden omschreven als prettige bijwerking.
Vanwege het sterk verwarmende effect van deze ‘warme’ olie, dient deze altijd alleen in verdunde vorm gebruikt te worden en is vermenging met een basis-/dragerolie in slechts een kleine hoeveelheid voldoende.
Aromatherapie kan gemakkelijk thuis worden toegepast door kruidnagelolie te verspreiden in een aromalamp of verdamper. Het kan helpen bij het bevorderen van concentratie en het verlichten van mentale stress. De geur van kruidnagel geeft energie en vertrouwen, en kan de eetlust stimuleren.
Kruidnagelolie staat bekend als een sterk afrodisiacum. Deze etherische olie wordt gebruikt bij de behandeling van frigiditeit en potentie-stoornissen, maar ook tegen schurft.
Om het geheel compleet te maken: kruidnagelolie houdt insecten op afstand en muggenbeten inwrijven met deze verdunde olie heeft een desinfecterende en pijnstillende werking.
